SpaceX buhar silindiri bu yıl daha yüksek bir vitese geçti

 Henüz havayolu benzeri operasyonlarda değiliz ama çok daha yaklaşıyoruz.

Bir Starlink görevi Cuma günü Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden bir Falcon 9 roketiyle fırlatılıyor.

SpaceX'in yörünge fırlatmalarını sıkıcı hale getirmeyi başarmış olması mümkün mü? Giderek artan bir şekilde, bu sorunun cevabı evet gibi görünüyor.

Cuma günü Kaliforniya merkezli şirket, dört saatten biraz daha uzun bir süre içinde iki Falcon 9 roketi fırlattı. Yerel saatle 12:26'da bir Falcon 9 roketi, SpaceX'in 52 Starlink uydusunu Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'ndeki bir fırlatma rampasından alçak Dünya yörüngesine taşıdı. Sadece 4 saat 12 dakika sonra, başka bir Falcon 9 roketi, Florida, Cape Canaveral'dan Lüksemburg merkezli uydu şirketi SES için iki büyük iletişim uydusunu yerdurağan aktarım yörüngesine teslim etti.

Bu, SpaceX'in iki fırlatma arasındaki en kısa süre rekorunu kırdı. Bununla birlikte, aynı roketin iki fırlatma arasındaki en düşük süre genel rekoru hala Rus yapımı Soyuz aracına ait. Haziran 2013'te Roscosmos, Kazakistan'dan bir Soyuz güçlendiricisi fırlattı ve Arianespace iki saat içinde Fransız Guyanası'ndan bir Soyuz fırlattı. Ancak bu fırlatmalar, ayrı kıtalardaki iki ayrı uzay ajansı tarafından gerçekleştirildi.

Hızlanan kadans

Cuma günkü iki SES uydusunun lansmanı, genel olarak, SpaceX'in takvim yılı için 19. yörüngesel göreviydi. Bugün itibariyle şirket, her 4.1 günde bir Falcon roketi fırlatıyor ve 2023 bitmeden yaklaşık 90 roket fırlatma yolunda ilerliyor.

Bunu bir perspektife oturtmak gerekirse, on yıl önce Amerika Birleşik Devletleri yılda ortalama 15 ila 20 yörünge roketi fırlattı. 2022'de Amerika Birleşik Devletleri, 78 yörünge uçuşuyla herhangi bir takvim yılında şimdiye kadarki en fazla fırlatma rekorunu kırdı. Bu yıl, Falcon 9 güçlendiricisiyle feci bir kaza olmazsa, bu sayı kolayca üç haneli rakamlara ulaşacak. Tek bir yılda yörüngeye fırlatma için tüm zamanların rekoru, 1982'de 101 ile Sovyetler Birliği'ne ait.

On yıl önce, SpaceX hala küresel fırlatma endüstrisinde yeni bir başlangıçtı. 2013 yılında ilk kez bir yılda üç kez Falcon 9 roketini fırlattı. Hem Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü'ndeki ikinci fırlatma rampasını hem de Falcon 9 roketinin önemli ölçüde yükseltilmiş bir varyantı olan 1.1'i tanıttığı için bu aslında şirket için oldukça anıtsal bir başarıydı. Ayrıca ilk kez ticari görevlerde uçtu ve okyanusa iniş denemelerine başladı.

On yıl önceki bu rekabetçi ortamda SpaceX, aralarında Roscosmos, Avrupa merkezli Arianespace ve ABD merkezli United Launch Alliance'ın da bulunduğu ana rakiplerinin çok gerisindeydi. Bu yıl bu rakamlar büyük ölçüde dalgalandı. Bugüne kadar Rusya, 2023'te ikisi Soyuz ve bir Proton olmak üzere üç roket fırlattı. Arianespace henüz tek bir görev başlatmadı ve United Launch Alliance da yok.

Artık bir yarışma değil

Başka bir deyişle, SpaceX'in son on yılda başlıca rakipleri bu yıl üç roket fırlattı. Buna kıyasla SpaceX, 14 Mart akşamı NASA için uçulan CRS-27 misyonu da dahil olmak üzere üç günde üç roket fırlattı. Yalnızca Çin hükümetinin ve onun yeni oluşan ticari fırlatma sektörünün birleşik çabaları, SpaceX'in fırlatma hakimiyetine giderek daha fazla meydan okuyabiliyor. Bu ulusun bu yıl toplam 11 yörünge fırlatması var.

SpaceX'in kurucusu Elon Musk, fırlatma endüstrisinin bir gün roketlerle havayolu benzeri operasyonlar gerçekleştirmesini istediğini söyledi. Bir Falcon 9'un ilk aşamasını karaya çıkarmak, yenilemek ve yeniden başlatmak birkaç hafta sürdüğü için şirketi henüz orada değil. Her görev hala yepyeni bir ikinci aşama gerektiriyor. Florida'daki Cape Canaveral ve Kennedy Uzay Merkezi ve California'daki Vandenberg adlı üç fırlatma rampasındaki en hızlı geri dönüş süresi, her tesis için hala yaklaşık bir haftadır.

Ama on yılda kesinlikle çok yol kat ettiler.